Skóra jest największym organem w ciele człowieka. Jest fizjologiczną barierą oddzielającą organizm od środowiska zewnętrznego. Jej prawidłowe funkcjonowanie zależy od jej odpowiedniego nawilżenia. Prawie 20% wody całego organizmu występuje w skórze, a 60-70% z tej wody znajduje się w skórze właściwej.
Prawidłowe funkcjonowanie skóry, a co za tym idzie odpowiedni stan jej nawilżenia, zależy nie tylko od dostarczanej wody, ale przede wszystkim od zdolności skóry do jej zatrzymywania.
- wygląda nieestetycznie, jest szorstka,
- tworzą się na niej pęknięcia,
- wywołuje uczucie pieczenia, ściągania,
- wyzwala świąd,
- staje się bardziej podatna na niekorzystne działanie czynników zewnętrznych (wiatr, temperatura, urazy), chemicznych (detergenty), a także biologicznych (drobnoustroje).
Sucha skóra nie powinna być mylona z reakcjami alergicznymi, jest to bowiem zupełnie odrębne zagadnienie.
U około 15-20% białych ludzi występuje problem suchej skóry.
Niedoczynność tarczycy, przewlekła niewydolność nerek oraz stwardnienie rozsiane – w przebiegu tych chorób może występować problem suchości skóry.
Im jesteśmy starsi, tym nasza skóra będzie bardziej sucha.
- długotrwałe przebywanie w pomieszczeniach klimatyzowanych lub centralnie ogrzewanych,
- nadmierna ekspozycja na promienie UV,
- niska temperatura powietrza,
- niedobory żywieniowe, a zwłaszcza niedobór witaminy A,
- kontakt skóry ze związkami o działaniu drażniącym, toksycznym lub alergizującym.
Zasady pielęgnacji suchej skóry:
Odpowiednie oczyszczanie skóry i dobór preparatów myjących.
Najlepiej wykorzystywać emulsje zawierające alkohole tłuszczowe oraz syndety. Syndety zawierają delikatnie działające syntetyczne detergenty, dodatek emolientów oraz cechują się wartościami pH zbliżonymi do naturalnego odczynu skóry (~5,5).
Nakładanie preparatów natłuszczająco-nawilżających.
Substancje stanowiące podstawowe składniki nowoczesnych dermokosmetyków do pielęgnacji skóry suchej:
- substancje filmotwórcze, stanowiące fizyczną barierę dla odparowywania wody. To związki, które nie wchłaniają się, bądź wchłaniają się tylko w niewielkim stopniu przez naskórek.
Do tej grupy zalicza się oleje mineralne, silikonowe oraz woski. Najsilniejsze właściwości okluzyjne wykazuje wazelina. Redukcja przeznaskórkowej utraty wody przy zastosowaniu wazeliny osiąga 98%. Spośród wosków najszersze zastosowanie w przemyśle farmaceutyczno-kosmetycznym znalazły lanolina jako substancja pochodzenia zwierzęcego oraz produkt roślinny – wosk carnauba.
- humektanty czyli związki o silnych właściwościach higroskopijnych. Mają one zdolność do zatrzymywania wody z otoczenia. Umożliwiają one powstanie naturalnego zapasu wody w skórze. Do tej grupy zalicza się między innymi: kwas hialuronowy, mocznik, glicerol (gliceryna), aminokwasy, mleczany i glikole.
- produkty syntetyczne oraz pochodzenia roślinnego. Rekonstrukcja naskórka jest możliwa poprzez zastosowanie w składzie dermokosmetyku substancji takich jak: triglicerydy, ceramidy, cholesterol, woski oraz biooleje o wysokiej zawartości niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT).
Do tej grupy zalicza się kwas linolowy i linolenowy, kwas γ-linolenowy (występuje w oleju z nasion wiesiołka czy ogórecznika lekarskiego). Zastosowanie mają również oleje z kiełków pszenicy, migdałów, kukui, awokado, orzechów makadamii czy jojoby - zawarte w nich niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) przywracają równowagę kwasowo-wodno-lipidową skóry, ułatwiają przyswajanie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach oraz przyspieszają procesy regeneracyjne naskórka.
Na rynku farmaceutycznym dostępnych jest wiele preparatów do pielęgnacji i leczenia suchej skóry. Należy pamiętać jednak, że dobór produktu powinien być indywidualny, dokonany przy pomocy lekarza dermatologa lub kosmetologa.
Skuteczność terapii emolientowej zależy od regularnej i częstej aplikacji (wielokrotnie w ciągu doby).
Prawidłowo prowadzona terapia emolientowa w zapalnych chorobach skóry przebiegających z suchością oraz świądem (Atopowe Zapalenie Skóry - AZS, kontaktowe alergiczne zapalenie skóry, łuszczyca) przyczynia się do istotnej redukcji dawek leków przeciwhistaminowych oraz preparatów stosowanych miejscowo, zwłaszcza glikokortykosteroidów.
Na podstawie: ANNA KACALAK-RZEPKA, STANISŁAWA BIELECKA-GRZELA, ADAM KLIMOWICZ, JOLANTA WESOŁOWSKA, ROMUALD MALESZKA, „SUCHA SKÓRA JAKO PROBLEM DERMATOLOGICZNY I KOSMETYCZNY”; ROCZNIKI POMORSKIEJ AKADEMII MEDYCZNEJ W SZCZECINIE 2008, 54, 3, 54–57
